🚶 *जन आशिर्वाद यात्रा - महाजन (?) देश यात्रा - शिव स्वराज यात्रा अशा राजनीतिक चढाओढीत बसपा - वंचित आघाडीची डिंग डांग यात्रा...???*
         *डॉ. मिलिन्द जीवने 'शाक्य', नागपुर*
         राष्ट्रिय अध्यक्ष, सिव्हिल राईट्स प्रोटेक्शन सेल
         मो. न. ९३७०९८४१३८, ९८९०५८६८२२

      भारतीय राजनीतीमध्ये "यात्रा" हा शब्द राजनीतीचा अहं केंद्र बिंदु झालेला दिसुन येतो. भाजपाचे बहिष्कृत म्हणा की रिटायर्ड (?) नेते लालकृष्ण आडवानी ह्यांनी तर धर्मांध *"राम रथ यात्रा"* काढून भाजपा खासदारांची संख्या ही २ ह्या एक अंकी आकड्यावरुन पुढे ती तिन आकड्यात पोहचविली. आणि नंतर नरेंद्र मोदी युगात लालकृष्ण आडवानीला राजकारणातुन पुर्णत: रिटायर्ड करुन लोकसभा निवडणूक २०१९ मध्ये तो जादुयी आकडा हा ३०३ पर्यंत पोहचविला असल्याचे दिसुन येते. शिवसेनेचे लहान बाळ - आदित्य ठाकरे ह्यांची *"जन आशिर्वाद यात्रा"* ही राजकारण मैदानात फार चर्चेला असतांना महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस ह्यांनीही भाजपा ची *"महा जनादेश (?) यात्रा म्हणा की महाजन (?) देश यात्रा म्हणा"* ही काढुन *"चोरावर मोर"* ह्या मी-पणाची आपली शक्ती दाखवायला सुरुवात केली. परंतु देवेंद्र फडणवीस यांच्या "यात्रा" ह्या भावात *"महा जनादेश"* आहे की *"महाजन (?) देश"* आहे...? हा थोडासा विचाराचा भाग म्हणता येईल. कदाचित ती *"महाजन देश = ब्राह्मण देश"* यात्रा असावी...!!! कारण राजनीतीमध्ये *"शब्दच्छल"* समजने हे इतके सोपे नसते. कांग्रेसी मराठा नेता शरद पवार यांनी तर समस्त राजनीति ही *"शब्दच्छल "* ह्या भावावरचं खेळलेली आहे. म्हणून आता राष्ट्रवादी कांग्रेसनेही *"शिव स्वराज्य यात्रा"* काढण्याची नुकतीच घोषणा केलेली आहे. आणि शिवसेनेचे *"शिव धनुष्य"* आपल्या हातात घेणे, हे राष्ट्रवादी (?) राजकारण समजनेही इतके सोपे नाही. अशा ह्या *"यात्रा राजनीतिमध्ये"* बसपा - वंचित आघाडी ही मागे कशी असणार....? *"बसपा - वंचित आघाडीने आपल्या नेहमीचीचं "डिंग डांग यात्रा" ही चालविलेली दिसुन येते....!!!"*
       भारतीय राजनीतिबद्दल बोलावयाचे झाल्यास ती पुर्णत: *"जाती आधारीत"* दिसुन येते. ज्याप्रमाणे आपली ही *"भारतीय समाज व्यवस्था"* आहे. परंतु ती *"वर्ण व्यवस्था"* ह्या भावावर आज आधारित आहे काय? हा प्रश्न मात्र थोडा संशोधनाचा विषय दिसुन येतो. तर दुसरीकडे *"बहुजन - मूलनिवासी - रिपब्लीकन"* ह्या शब्दवादाने भारतीय राजनीतिला एक मोठा धक्का दिलेला आहे. हे जरी सत्य असले तरी *"अल्पसंख्याक - बहुसंख्याक" हे राजनीतिक सुत्र भारतीय जनतेच्या मनात बिंबवायला अजुन किती कालावधी लागेल....?"* हा मात्र फारच महत्त्वाचा प्रश्न आहे. त्याचे कारण असे की, *"कांग्रेस असो की भाजपा असो की कॅमुनिस्ट असो"* ह्या राजकीय पक्षांनी *"बहुसंख्याक समुहाच्या हिताचे राजकारण कधी केलेच नाही...!"* हे तिनही राजकिय पक्ष पुर्णत: भांडवलशाही व्यवस्थेचे पोषक असल्याने *"अल्पसंख्याक भांडवलशाहीचे"* हित ते जोपासत आलेले आहेत. आणि हे सर्व भाव करीत असतांना बहुसंख्याक समाजाला *"धर्मांधता - देववाद - कर्मवाद "* ह्याच्या पुर्ण आहारी करण्याचे षडयंत्रही खेळले गेले. बुध्दाच्या क्रांतीने ह्या व्यवस्थेला पहिला झटका मिळाला. परंतु *"प्रतिक्रांतीने"* पुनश्च गुलामीचे आखुड बहुसंख्याक समाजावर लादले गेले. त्यानंतर महात्मा ज्योतिबा फुले - छत्रपती शाहु महाराज - डॉ. आंबेडकर ह्यांचा उदयातुन एका नविन क्रांतीचा जन्म झाला. *"भारतीय संविधानातुन"* बहुसंख्याकांना राजकिय अधिकार मिळत असतांनाही *"सामाजिक - आर्थिक विषमतेची दरी"* मात्र टिकवुन ठेवण्यात ही ब्राह्मणी व्यवस्था पुर्णत: सफल झाल्याचे दिसून येते.
       डॉ. आंबेडकर ह्यांचा सामाजिक (बहिष्कृत हितकारिणी सभा - समता सैनिक दल) ते राजकिय (स्वतंत्र मजुर पक्ष - शेड्यूल कास्टफेडरेशन) असा हा प्रवास आणि ज्या परिस्थितीत "स्वतंत्र मजुर पक्ष" हा डॉ. आंबेडकरांना बरखास्त करुन *"शेड्यूल कास्ट फेडरेशन"* ह्या राजकीय पक्षाची स्थापना होने...!!! हा कालखंड आणि *"कांग्रेसची उपद्व्यापता - कॅमुनिस्ट पक्षांनी डॉ. आंबेडकर ह्यांच्या सोबत केलेली गद्दारी - बाबासाहेब डॉ. आंबेडकरांना निवडणूकीत हरविणे - डॉ. आंबेडकरांचा हिंदूबहुल मतदारसंघ पाकिस्तानला देने - इत्यादी"* ह्या सर्व कुरापती मात्र *"बहुसंख्याक सत्ता व्यवस्था"* ही ह्या देशात येवु नये, असा तो पाताळयंत्री खेळ होता. तरीही हा बहुसंख्याक समाज मात्र कांग्रेसचे बोट धरुन चालत गेला. *"परंतु डॉ. आंबेडकर हे बहुसंख्याक हितासाठी राजकारण करीत असतांना अचानकपणे एका रात्रीत त्यांच्या महापरिनिर्वाणाची बातमी येणे...!!!"* हे म्हणावे इतके सहज नाही. पुढे कांग्रेसी नेत्या आणि तत्कालिन प्रधानमंत्री इंदिरा गांधी ह्यांनी यशवंतराव चव्हाण ह्यांना *"रिपब्लीकन पार्टी ऑफ इंडिया"* ह्या सशक्त बहुसंख्याक हितकारी राजकीय पक्षाची वाट लावण्याची जबाबदारी दिली. पुढे यशवंतराव चव्हाणांच्या मृत्यूनंतर *"त्यांचा मानसपुत्र शरद पवार"* ह्यांनीही आपल्या त्या राजकीय गुरुचेचं शुद्र राजकारण पुढे रेटले. आणि "रिपब्लीकन राजकिय मुव्हमेंट" ही पुर्णपणे नेस्तनाबूत केली. *"आज दिसणारी कांग्रेस - राष्ट्रवादी कांग्रेस ह्या राजकिय पक्षाची वाताहत ही नियतीचाचं एक खेळ म्हणावा लागेल....!!!"*
      कांशीराम ह्यांनीही डॉ आंबेडकरांच्या विचाराचे बोट पकडुन सामाजिक पासुन (बामसेफ - डी एस ४) ते राजकीय क्षेत्रात (बहुजन समाज पार्टी) पाऊल ठेवले. डॉ. आंबेडकर ह्यांनी नंतर ज्याप्रमाणे *" बौद्धमय भारत"* ह्या दिशेने आगेकूच केली, कांशीराम ह्यांनीही *"बुद्धीष्ट रिसर्च सेंटर "* ची स्थापना करुन त्या दिशेने जाण्याचा प्रयत्न केला. परंतु कांशीराम ह्यांनी आपल्या जिवंतपणी बौद्ध धर्माची दीक्षा न घेणे, ही मात्र त्यांची शोकांतिका म्हणावी लागेल. अर्थात कांशीराम ह्यांनीही *"बहुसंख्याक सत्ता वादाची"* कास धरलेली दिसुन येते. कांशीराम ह्यांची *" कॅडेट संकल्पना"*  ही दुसरी - तिसरी काही नसुन डॉ. आंबेडकर ह्यांची *"रिपब्लीकन विचारधारा"* होती. ज्यामध्ये डॉ. आंबेडकरांनी सुरू केलेल्या *"राजकीय प्रशिक्षण शाळा"* हा तो प्रयोग होता. परंतु मायावती हिने तर *"कॅडेट संकल्पनेला"* पुर्णत: उध्वस्त करुन परिवारवाद जोपासणे म्हणजे -  *"आंबेडकरी बहुसंख्याक मुव्हमेंटची"* पुर्णपणे वाट लावणे असेही म्हणता येईल. इकडे अॅड. प्रकाश आंबेडकर ह्यांनीही *"रिपब्लीकन पार्टी ऑफ इंडिया"* ह्या नावाशी फारकत घेवुन *"भारिप बहुजन - वंचित आघाडी"* ह्या नावाने चालविलेला *"एकला चलो रे"* चा प्रयोग हा सत्ता प्राप्तीच्या दिशेने जाईल...! हा विचारच स्वप्नवत आहे.
      आज भारतीय जन मनात कांग्रेस ह्या पक्षा विरोधात जसा जन-आक्रोश आहे. अगदी तसाच तो भाजपा विरोधातही आहे. परंतु जनतेच्या समोर तिसरा असा पर्याय नाही.  *"बहुसंख्याक विचाराचे असणारे राजकीय पक्ष - मग ते रिपब्लीकन पार्टी असो की, बसपा असो की, वंचित आघाडी असो, ह्यांनी वैचारिकरित्या एकत्र येवुन जागा वाटपाचा समझौता करुन निवडणूका न लढविणे, ही राजनीति आपल्याला समजणे फार गरजेचे आहे...!"* खरे तर या दोनही बहुसंख्याक पक्षांनी एकत्र येऊन आदीवासी - भटक्या विमुक्त जाती - ओबीसींच्या राजकीय पक्षासोबत युती करून *"४० : ४० : २० च्या फार्मुल्यावर" (४०% बसपा - ४०% वंचित आघाडी - ५% रिपब्लीकन पक्ष - १५% ओबीसींचे पक्ष)"* निवडणूक लढणे, ही काळाची गरज आहे. जर आपले ही *"बहुसंख्याक पक्ष नेते"* जनतेच्या आशा - आकाशांना पायदळी तुडवित असल्यास कांग्रेस असो की भाजपा असो, ह्या पक्षाप्रमाणेचं बसपा - वंचित आघाडीलाही मते देता कामा नये. आणि *"जो अपक्ष चांगला उमेदवार असेल त्याला मते द्यावीत. आणि बसपा - वंचित आघाडी ह्यांना शुन्यावर आणुन ठेवावे."* जेणेकरून आपल्या ह्या बहुसंख्याक नेत्यांना त्यांची खरी जागा कळेल. आणि भविष्यात त्यांचे डोळे उघडतील....!!!!

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
* *डॉ. मिलिन्द जीवने 'शाक्य', नागपूर*
 राष्ट्रीय अध्यक्ष, सिव्हिल राईट्स प्रोटेक्शन सेल
मो. न. ९३७०९८४१३८, ९८९०५८६८२२